AI-geletterdheid in het onderwijs
In de wereld om ons heen speelt AI een steeds grotere rol. Toch weten veel leerlingen onvoldoende hoe ze bewust en kritisch met AI om kunnen gaan. In dit artikel lees je wat AI-geletterdheid is, waarom het aandacht verdient en hoe je er als docent praktisch mee aan de slag kunt.
Ontwikkelingen omtrent AI en het onderwijs
De ontwikkelingen gaan razendsnel. Wat vandaag nog nieuw is, lijkt morgen alweer achterhaald. Scholen merken dat ook. Leerlingen gebruiken AI-tools om werkstukken te schrijven, maar hoe ga je daar als docent mee om? Moedig je het gebruik aan, kies je een middenweg of komt AI bij jou het klaslokaal niet in?
Bovenstaande vragen en onze ervaring uit de praktijk laten zien dat veel scholen nog zoekende zijn in hun beleid omtrent AI. Ook zijn er gegronde zorgen: Hoe voorkom je dat AI het denkwerk steeds meer overneemt van je leerlingen? Tegelijkertijd zijn er ook kansen: zo biedt AI-mogelijkheden om het werk van leraren te ondersteunen bij het geven van extra uitleg of het genereren van werkvormen.
De overheid onderstreept het belang om als school aandacht te besteden aan AI. In de nieuwe kerndoelen digitale geletterdheid is AI inmiddels nadrukkelijk opgenomen. Dat geeft een duidelijk signaal: scholen moeten leerlingen voorbereiden op een wereld waarin kunstmatige intelligentie een belangrijke rol inneemt.
Zorgwekkende AI-geletterdheid van leerlingen
Toch laat onderzoek zien dat veel leerlingen nog onvoldoende vaardig zijn. In het voortgezet onderwijs scoort een groot deel onder het basisniveau digitale geletterdheid. Dat merk je ook in de klas:
- Een leerling kopieert blind een AI-tekst zonder te controleren of de informatie klopt.
- Sommige jongeren wennen zó aan gemak, dat ze minder zelf nadenken of doorvragen.
Leerlingen missen dus vaak de kritische blik die nodig is om AI verantwoord te gebruiken. En dat is zorgwekkend. Want zonder die vaardigheden kunnen ze steeds moeilijker onderscheiden wat echt of nep is en vergeten ze om zelf kritisch te blijven nadenken.Het beeld dat leerlingen slecht de betrouwbaarheid van informatie kunnen beoordelen wordt bevestigd door de Nederlandse resultaten van de International Computer and Information Literacy Study (ICILS), die elke vijf jaar onderzoek doet naar de digitale geletterdheid van jongeren.
Werken aan AI-geletterdheid van leerlingen
Je vraagt je misschien af: hoe kan ik als docent aan de slag gaan met de AI-geletterdheid van mijn leerlingen? We hebben een aantal handige tips voor jou op een rijtje gezet:
- Maak duidelijke afspraken. Bepaal op school wanneer AI wel en niet door leerlingen gebruikt mag worden.
- Vergroot de kennis en vaardigheden over AI binnen het team. Niet elke docent hoeft een AI-expert te zijn, maar je moet wel de basis weten om leerlingen te kunnen begeleiden.
Omdenken. Het klassieke boekverslag thuis maken, kan (helaas) niet meer. Wat je wel kunt doen is AI een boekverslag met fouten laten maken en leerlingen tijdens de les een nieuw boekverslag laten schrijven, waarbij de fouten eruit gehaald moeten worden.
Hoe Schoolblocks jou kan helpen bij AI-geletterdheid
Bij Schoolblocks helpen we ruim 300 scholen en zien we uiteenlopende vraagstukken rondom digitale geletterdheid en AI. Omdat we zelf óók voor de klas staan, weten we wat werkt en ook wat in de praktijk lastig kan zijn.
We ondersteunen scholen op twee manieren rondom AI:
- AI-workshop voor jou en je docententeam – een interactieve sessie waarin je samen ontdekt wat AI praktisch in de klas kan betekenen en welke risico’s er zijn. Goed in te zetten bij een studiedag.
- Lesmateriaal Digitale geletterdheid en AI – kant-en-klare lessen waarmee je direct met je leerlingen aan de slag kunt. Beschikbaar voor het primair onderwijs, praktijkonderwijs en voortgezet onderwijs.
Wil je verkennen of we ook jullie kunnen helpen met AI op school? Kom dan via onderstaande knop met ons in contact en we helpen je graag verder!
